TFP: Psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu (Transference-Focused Psychotherapy, TFP) stanowi stale rozwijaną oraz zweryfikowaną empirycznie formę psychoterapii psychodynamicznej, skonstruowaną na potrzeby leczenia pacjentów z zaburzeniami osobowości. Została ona stworzona głównie w celu leczenia pacjentów borderline, stanowiących poważne zagrożenie dla siebie i innych, niezdolnych do utrzymania pracy, zbudowania bardziej długotrwałych relacji intymnych, bądź poważnie nieprzystosowanych do społeczeństwa. Z czasem została zaadoptowana do szczególnych wyzwań związanych z leczeniem pacjentów z patologicznym narcyzmem (TFP-N). Oprócz tego, w ciągu ostatnich dwóch dekad opracowano metodę psychoterapii psychodynamicznej (Dynamic Psychotherapy for Higher Level Personality Pathology, DPHP) dla stosunkowo dobrze funkcjonujących pacjentów o łagodnej patologii osobowości, nazwanej patologią wyższego poziomu, jak również stworzono wyspecjalizowaną psychoterapię (TFP-A) dla grupy adolescentów u których zakłócenia w normalnym kryzysie rozwojowym sygnalizują rozwój ciężkich zaburzeń osobowości.
TFP jest wynikiem integracji wiedzy pochodzącej z klasycznych teorii psychoanalitycznych ze współczesnym dorobkiem z obszarów neurobiologii oraz badań nad przywiązaniem. Bazuje na teorii strukturalnej Otto Kernberga, będącej połączeniem psychologii ego i teorii relacji z obiektem.
Centralnym zagadnieniem w tym podejściu terapeutycznym jest analiza przeniesienia. Składa się na nią analiza uwewnętrznionych relacji z obiektem, które są obecne „tu i teraz” podczas sesji terapeutycznej.
Cechami charakterystycznymi TFP jest: 1) nacisk na szczegółowy proces ewaluacji diagnostycznej pacjenta z zastosowaniem specyficznie opracowanej metody wywiadu strukturalnego; 2) szczególnie wnikliwy proces przeprowadzania kontraktu terapeutycznego, który jest indywidualnie dostosowany do funkcjonowania pacjenta i systematycznie omawiany jeszcze przed rozpoczęciem leczenia oraz w jego trakcie; 3) bardziej aktywna postawa terapeuty w porównaniu z innymi podejściami psychodynamicznymi, obejmująca systematyczne omawianie zachowania niewerbalnego pacjenta oraz stałe monitorowanie przeciwprzeniesienia terapeuty, jak również badanie reakcji pacjenta na aktywność terapeuty i jego komentarze. 4) konieczność odejścia od neutralnej postawy terapeuty w sytuacji zagrożenia dla pacjenta lub naruszenia kontraktu terapeutycznego.
Taka forma leczenia nie tylko przynosi ulgę, poprzez zmianę symptomatologiczną, taką jak zmniejszenie zachowań impulsywnych czy redukcję objawów patologicznego lęku czy depresji, ale przede wszystkim jest podejściem zmieniającym leżącą u podłoża tych symptomów zaburzoną strukturę osobowości. Najbardziej fundamentalne zmiany zachodzą w zakresie sposobu doświadczania siebie oraz relacji z innymi, co w rezultacie prowadzi do bardziej satysfakcjonującego życia. Terapia TFP daje pacjentom nadzieję na poprawienie ich społecznego i zawodowego funkcjonowania, związków uczuciowych i kreatywności.
Terapię Skoncentrowaną na Przeniesieniu wyróżnia pewien zakres proceduralizacji tej metody, pozwalający na łatwy dostęp do szczegółowych podręczników, bardziej precyzyjną weryfikację empiryczną oraz stosunkowo łatwiejszy proces szkolenia w zakresie stosowania tej psychoterapii.
ISTFP: Rozwój TFP stał się powodem założenia Międzynarodowego Towarzystwa Terapii Skoncentrowanej na Przeniesieniu (International Society of Transference-Focused Psychotherapy, ISTFP), na którym spoczywa edukacja i certyfikacja nowych terapeutów TFP, jak i popularyzacja tej metody za sprawą systematycznie realizowanych badań, publikacji oraz międzynarodowych konferencji.